اولین پیش نشست کنگره بین المللی بزرگداشت مرحوم نائینی (ره)در مشهد مقدس برگزار شد

به گزارش دبیرخانه کنگره بین‌المللی میرزای نایینی، اولین پیش نشست کنگره بین المللی بزرگداشت مرحوم ناینی(ره) با موضوع «بررسی مکتب فقهی و اصولی مرحوم نائینی (ره)» به همت مدیریت پژوهش و توسعه علمی این حوزه برگزارشد.

حجت الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان در مقدمه بحث بیان مکتب فقهی مرحوم نائینی گفت: با ورود مرحوم آخوند به حوزه علمیه نجف، تحول گسترده‌ای در حوزه نجف ایجاد شد و‌ بالغ بر هزار مجتهد تراز اول در درس ایشان شرکت می‌کردند، که سه شخصیت مرحوم میرزا حسین نائینی(ره)، مرحوم آقاضیاء عراقی و مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی(ره) معروف به کمپانی معروف به اعلام ثلاثه شدند.

وی علت معروف شدن این شخصیت‌ها را، به اعلام ثلاثه وجود امتیازاتی در این افراد برشمرد و افزود: صاحب نظریه و مکتب بودن اینها از امتیازاتی بود که موجب ماندگاری ایشان در بین فقها و شاگردان مرحوم آخوند خراسانی بود و از جمله ویژگی های مرحوم ناینی توجه به ظاهر و داشتن شخصیت کلاسیک می باشد که این ویژگی شاید از برخورد با مصری ها و ارتباطات ایشان با دانشمندان دیگر بلاد بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی ادامه داد: زمان مرحوم نائینی (ره) بازار نوآوری و نواندیشی گرم بود و ایشان در آن برهه زمانی توانستند نام خود را در ردیف احیاگران و نوآوران دین و فقهات قرار دهند، مرحوم نائینی درک و فهم فراگیری از فقه داشتند و دسته بندی خوبی را برای دروس فقهی و اصولی بیان کردن مثلا در بحث لباس مشکوک که از مسائل بحث برانگیز فقه می باشد نخست تقسیم بندی شیخ انصاری(ره) را بیان می‌کند که شیخ انصاری(ره) شبهات را به شک در تکلیف و مکلف به و تقسیم هر یک از اینها را، به تحریمی و وجوبی بیان می کند که مرحوم نائینی(ره) از این تقسیم به نیکی یاد می کند ولی در پایان، تقسیم شیخ(ره) را کافی نمی‌دانند و می‌فرمایند: «بهتر بود اول به شک در محصل عنوان و اقسام آن که عبارتند از شبهه حکمیه، مفهومیه، مصداقیه اشاره شود بعد حکم هر یک به صورت مشترک و ویژه بیان شود و بعد از آن به محصل شرعی پرداخته شود که محصل یا متعلق حکم تکلیفی است یا حکم وضعی یا آنچه که از اسباب به شمار می رود و این تقسیم بندی در باب شک در ناحیه تکلیف و شبهات موضوعیه بیان شود»

وی اضافه کرد: در بخش معاملات هم مرحوم نائینی(ره) تسلط ویژه داشتند به طوری که در آغاز کتاب بیع بعد از بیان تقسیم بندی معروف فقه به عبادات و معاملات و احکام، تقسیم بندی جدیدی را بیان می‌کند.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان در ادامه بیان داشت: مرحوم نائینی تا قبل از قضیه مشروطه حوزه درسی شلوغ و ارزشمندی داشتند اما با پیش آمدن این قضیه مرحوم نائینی کتابی نوشتند به نام «تنبیه‌الامة و تنزیه‌الملة» که در این کتاب تلاش کردند مفاهیم مشروطیت و آزادی را برپایه مبانی دینی بررسی کند و بخاطر مسائل ‌ سیاسی که در این کتاب وجود داشت موجب شد درس مرحوم ناینی به حاشیه برود و حال اینکه این کتاب در جهان اسلام مورد قبول واقع شد و در مجموعه«مصلحین» که دانشمندان مصری منتشر کردند، یکی از کتاب هایی که در این مجموعه وجود دارد همین کتاب «تنبیه‌الامة و تنزیه‌الملة» می باشد که از نائینی به عنوان یک مصلح بزرگ نام می برند اما بخاطر کوته نظری بعضی افراد، ایشان مدتی شاگردان خود را از دست دادند.